Jak łowić ryby drapieżne

Przynęty gumowe przywędrowały do nas zza oceanu. Gdy pojawiły się na rynku stały się hitem. Były tańsze od woblerów i błystek, a na dodatek ryby ich nie znały. Nie występowało jeszcze zjawisko „przegumienia” i były chętnie zagryzane przez drapieżniki wszelkiej maści.

Wyróżniamy wiele rodzajów gum, do podstawowych zalicza się:

Twistery – czyli „gliściasty” korpus i zawinięty, falujący podczas prowadzenia w wodzie ogonek.

Rippery – czyli kształt rybki z ustawioną poprzecznie płetewką majdającą na boki ogonkiem.

Kopyta – niby to odmiana rippera, ale można powiedzieć, że „uczeń prześcignął mistrza” – teraz są częściej spotykane nad wodą niż klasyczny ripper. Mają ponacinane poprzecznie ogonki, co powoduje większą amplitudę wahań ogonka co z kolei generuje kolebanie się całej przynęty.

Banjo – Kształt rybki i zawinięty ogonek jak u twistera.

Worm – Czyli sztuczne glisty itp. Długie przynęty, które pracują tylko „na życzenie wędkarza” – w zasadzie nie mają żadnej pracy własnej. Poruszają się tak, jak nakaże im wędkarz szczytówką. Falują jedynie w wodzie podszarpywane.

Inne – imitacje skorupiaków, pasikoników, ważek, żabek i innych wszelkich stworzeń. Czasem są wytworami wyobraźni znudzonych projektantów za oceanem, a mimo wszystko ryby na nie biorą.

Jak uzbroić gumę? Najczęściej robi się to główką jigową uzbrojoną w pojedynczy hak. Polega to na nawleczeniu gumki poprzez grot haka, aż do głowy – stanowiącej obciążenie. Są też inne metody, inaczej obciążane haki i cała otoczka powodująca, że przy łowieniu gumami, dobrze wyposażony wędkarz może wymyślać wielomilionowe kombinacje zbrojenia.

Jak łowić gumą

Tutaj pojawia się wątek walki z pewnym mitem. Na wielu forach wędkarskich użytkownicy piszą, że spinninguje się nimi „normalnie” – czyli rzuca i zwija. Nic bardziej mylnego. Przynęty gumowe, uzbrojone w główki z hakiem są jigami – zatem nimi się jiguje!

Gumy na jigach są idealne do łowienia w głębokich miejscach, mimo że łowienie „z opadu” kojarzy się większości osób z kogutkami. Po zarzuceniu, czekamy aż przynęta upadnie na dno, czekamy chwilę i szczytówką podciągamy ją kilkadziesiąt centymetrów, ponownie pozwalając opaść. Jeżeli na końcu zestawu mamy rippera, lub kopytko będą one wówczas imitować rybkę, która grzebie pomiędzy kamieniami, rozgrzebuje dno w poszukiwaniu jedzenia, albo po prostu dogorywającego, rybiego nieszczęśnika, który się zatacza po dnie.

Jeśli na naszym haku znajdzie się twister lub worm – będzie imitował pijawkę, dżdżownicę, lub węgorka śmigającego przy dnie pomiędzy kamieniami, krzakami, niesionego przez prąd – dla większości drapieżników, to również smakowity kąsek.

Są oczywiście sytuacje, gdzie ripperka, czy twistera można poprowadzić jednostajnie wpół wody, lub przy powierzchni. Lekko obciążone świetnie nadają się do obławiania płycizn szczupakowych na początku sezonu. Mogą też się przydać podczas połowu pstrągów, boleni i kleni.

Sprzęt

Idealną wędką do łowienia gumami jest wklejanka. Można się kłócić, że na wklejance nie czuć brań, ale wklejanka nie ma dawać „poczuć,”a wykryć branie. Tak dokładnie nie potrafi tego żaden kij. Jest tylko jedno „ale” – trzeba non-stop obserwować szczytówkę i zacinać przy każdym jej nienaturalnym zachowaniu.

Młynek – znów dyskusja pomiędzy zwolennikami wysokich przełożeń (1:6; 1:7), a klasykami (1:5). Zwolennicy „szybkich” kołowrotków jako argument podają większą możliwość „kasowania” luzów na żyłce po podbiciu przynęty z dna. Większą moc mają jednak maszynki o mniejszych przełożeniach, w razie czego można szybciej kręcić korbką.

Linka – bezwzględnie plecionka! Gumy są podskubywane tak delikatnie, zwłaszcza podczas bezruchu na dnie, że żadna żyłka nam nie zasygnalizuje tego. Żyłki możemy używać jedynie podczas polowań na pstrągi, albo okoniowego paprochowania.

Kolory

Dla przynęt rybkokształtnych (rippery, kopyta, banjo) jestem zwolennikiem naturalnych barw. Białe, perłowe, srebrne, przezroczyste z brokatem, z ciemnymi grzbietami, bądź błękitnymi. Dobre są też z nadrukami imitującymi konkretne gatunki (płoć, okoń, szczupak, ukleja, karaś).

Dla robakopodobnych (twistery, wormy) za najlepsze uważam: czerwone (na płytkiej wodzie), brązowe, szare, kremowe, czarne, fioletowe.

Z „innych” – czarne raki, lub fioletowe. Dziwolągi, których jest na rynku bez liku są jeszcze przeze mnie niedostatecznie przetestowane bym mógł coś o nich powiedzieć. I nie sądzę żeby mi się udało je przetestować w ciągu najbliższych kilkunastu lat – nawet ich nazwy mi się mylą i nie wszystkie kojarze…

Do pakietu wyżej wymienionych barw warto dorzucić każdy rodzaj wabika w kolorze fluo i jaskrawopomarańczowym oraz świecące w ciemności.

Glider to przynęta z rodziny jerków, która w ostatnich kilku latach robi prawdziwą furorę wśród spinningistów. Słowo "glider" z jęz. angielskiego znaczy "szybowiec". Nazwa tych jerków wzięła się właśnie od szybowania. Ich praca jest niepowtarzalna. Każde podciągniecie glidera, to szybowanie właśnie. To w lewo, to w prawo. Glidery udowodniły swą potężną skuteczność przy łowieniu przede wszystkim szczupaków, ale nie tylko. Na mniejsze modele nabierają się okonie, sandacze, na większe zdarza się sum. Ich największymi zaletami jest spora "lotność" co umożliwia wykorzystanie ich w castingu (nawet małych i średnich modeli). Glidery są ciężkie i najczęściej tonące. Umożliwiają obłowienie wiele różnych rodzajów łowisk. Można nimi łowić na płyciznach, w miejscach gdzie głębokość wynosi nawet 0,5 metra. Można wrzucać je pomiędzy rosnące w wodzie trzciny, gdzie lubi siedzieć szczupak. Główną zaletą tych przynęt jest przede wszystkim ich praca w wodzie, oraz mnogość technik ich prowadzenia. Według niektórych spinningistów to właśnie glider jest podstawową przynętą castingową. Po części się z tym zgodzę. Zwłaszcza podczas polowania na szczupaki glidery są wabikami niezwykle wdzięcznymi. Bardzo daleko latają i samo ich prowadzenie jest sporą frajdą. Podszarpywanie, podciąganie, przerwa, dwa obroty korbką... Z gliderem można robić dosłownie wszystko, a on cały czas będzie „wariował” w wodzie. Początkującym castingowcom i spinningistom mogę polecić tą przynętę właśnie ze względu na jej wszechstronność. Nie można powiedzieć nigdy, że się jej nie potrafi prowadzić. Cokolwiek byśmy z nią robili, ona i tak kusić będzie drapieżniki. Początkujący powinni pamiętać tylko jedno: nie można pozwolić na to by linka w jakiejkolwiek fazie prowadzenia „zwisła”. Należy cały czas dbać o to by była napięta. Umożliwia to ciągły kontakt z przynętą, dzięki czemu nie przegapimy brania. No właśnie. Brania! Łowiąc glidearmi miałem już różne rodzaje brań. Typowe „wbijanie się w beton” – czyli zatrzymanie w miejscu stawiające opór jak twardy zaczep. Delikatne przytrzymania. Uderzenia z boku z siłą pędzącej lokomotywy (te uwielbiam zwłaszcza). Na każde trzeba być ciągle przygotowanym. Glider to przynęta twarda i nie będzie czekać w pysku drapieżnika w nieskończoność na zacięcie. Dlatego staram się ciąć od razu każde podejrzane zachowanie zestawu. Aby to zrobić konieczny jest stosunkowo sztywny kij o c.w. dostosowanym do masy wabika. Takim właśnie „kołkiem” najlepiej zacina się ryby o twardych pyskach – jak szczupaki i sandacze.

Powróćmy do prowadzenia gliderka. Kilku kolegów po kiju, którzy rozkochali się w tych przynętach potrafią je prowadzić na multum sposobów. Każdy z nich ma swoje techniki prowadzenia tego samego wabika. Uwierzcie mi, że każdy z nich łowi ryby. Jak obserwowałem ich przynęty jak się zachowują w wodzie, to musze przyznać, ze każdy rodzaj prowadzenia sprzyjał ich akcji. Słowem – jedna przynęta – tysiące akcji – ze względu na sposób jej prowadzenia. Dłuższe i krótsze odjazdy na boki, opadanie z lusterkowaniem i wszelkie kombinacje tegoż o różnych długościach, szybkościach, okresach… Bogactwo!

Tonącymi liderkami można obłowić praktycznie każdą strefę wody. Do głębokości 3-4 metrów bardzo komfortowo. To ich kolejna zaleta. Dzięki temu możemy penetrować różne głębokości naszego łowiska.

Przykładowo – na głębokości nie większej niż 1metr używam gliderów pływających. Na miejscach głębszych – tonących. W zależności od głębokości (mniejsza, większa) dobieram ciężar przynęty tak by czas zanurzania się na porządaną głębokość był jak najkrótszy. Prowadzę przynętę na wszelkie znane mi sposoby i nieustannie staram się poszerzać ilość stosowanych technik. Podszarpuję szczytówką skierowaną w dół, podciągam na przemian na boki, przyspieszam zwijanie, zwalniam, czasem zaprzestaję i pozwalam przynęcie swobodnie opadać. Pozostawiam na dnie (jeśli nie jest porośnięte dywanem roślinności, gnijących liści itp.), po czym startuje gwałtownie, lub flegmatycznie. Naprawdę – prowadzenie glidera to świetna zabawa. Na dodatek zabawa wymagająca kreatywności i skupienia. A ja tak właśnie lubię łowić najbardziej. Kombinacyjnie iw skupieniu. Tylko takie łowienie pozwala mi realizować się – jako wędkarz.

Zobaczcie sami jak latają „szybowce” w wodzie!

https://www.youtube.com/watch?v=vkcxGbQhbfM

https://www.youtube.com/watch?v=jsQcCKkXp70

Koledzy, którzy pamietają kilkanaście lat temu długaśną reklamę z TVshopu wiedzą co mam na myśli. Kolejny wynalazek, który przywędrował do nas zza oceanu. Stworzony został z myślą o łowieniu bassów wielkogębowych, muskie, valley'ów i sumów w specyficznych, trudno dostępnych miejscach. Głównie pod nawisami drzew, zwalonymi drzewami, skarpami, zarośnietymi zielskiem miejscówkami i innymi podwodnymi kryjówkami. Przynęta ta była bardzo odkrywcza ze względu na swoją niecodzienną pracę. Łowiło się nią głównie z opadu, gdzie jednak nie opadała w dół - jak klasyczny jig - ale szybowała zataczając w wodzie kręgi i elipsy, na dodatek szybując nie w kierunku wędkarza, a w stronę przeciwną. Mówiąc krótko - odjeżdżała w wodzie od łowiącego. Oczywiście tylko wtedy, gdy ten nie zwijał linki. Wówczas wabik wyglądał jak pomięty paproch i praktycznie nie pracował w wodzie.

Swoją siłę pokazywał właśnie w trakcie opadu, gdzie szybował falując ogonkami prowokująco.

Na tą niecodzienną pracę wpływ miała przede wszystkim konstrukcja nie samej przynęty, która była spłaszczoną wersją przyynęty tubowej - ośmiorniczki, co przede wszystkim jej wyważenia i zbrojenia. Hak, który zbroił przynęte obciążany był w taki sposób, że opadał w stronę kolanka. Oczko umieszczone bylo od drugiej strony - czyli "od tyłu" tuby - patrząc z perspektywy tradycyjnego zbrojenia jigów. Ot i cała tajemnica. Genialne w swej prostocie.

Z czasem flying lure doczekało się swoich kolejnych odmian. Nie były już zwykłymi tubami. Na gumie pojawiły się nadruki imitujące ryby, raki i inne stworzonka wodne, co znacznie poprawiło wizualnie przynęte, jak i jej łowność. Pojawił się też patent antyzaczepowy. Kępka sztywnego włosia osłaniająca hak. Pomagało to w obłowieniu szczególnie niedostepnych, ze względu na obfitą roślinność miejsc.

W naszych warunkach przynęta (a szczególnie jej male warianty wielkościowe) doskonale się sprawdza w połowach pstrągów pod nawisami brzegów małych rzeczek. Skuteczne są tutaj modele brązowe, ciemnopomarańczowe i czerwone - imitujące raczka. Flying lure możemy zastosować także do dłubania wśród przybrzeżnego gąszczu zielska. Jest chętnie atakowana przez szczupaki i spore okonie. Ciekawym pomysłem jest także wrzucanie jej pod barki na rzekach. Pod barką lubi wszak siedzieć sum. Możemy go sprowokować największą odmianą naszego wabika (ponad 20 cm dlugości).

Podczas łowienia na flying lure musimy być skoncentrowani przede wszystkim na opadzie. Czyli obserwować bacznie szczytówkę i linkę w tej fazie prezentacji przynęty. Podciągając o "kolejny krok" nasz wabik nalezy to robić szybko i zdecydowanie, wysoko unosząc kij i błyskawicznie kręcąc korbką kołowrotka. Po czym znów "opad".

Myślę, ze przynętę ta warto mieć w swoim pudełku, chociażby w liczbie kilka egzemplarzy, na sytuacje, które opisałem powyżej. Bassów się u nas raczej nie można spodziewać, ale nasze drapieżniki siedzące w swoich kryjówkach również nie pogardzą takim kąskiem.

Wielu wędkarskich autorytetów uważa, że przynęta powinna swoim wyglądem (wielkość, kształt, praca w wodzie, kolor) przypominać stworzenie zamieszkujące dane środowisko. Skądinąd jest to prawda. Często takie właśnie przynęty są najskuteczniejsze. Woblerek „płotka” na szczupaka, paproszek „motor oil” na okonka itd. Są świetne! Nie wzbudzają podejrzliwości u ryb i często ryby zagryzają je bez wahania. Zdarzają się także dni, kiedy ryba jest w łowisku, a nie żeruje. Olewa klasycznie wyglądające „killery” i za nic nie chce wziąć. Nie pasuje jej tempo i sposób prowadzenia, głębokość… W akcie rozpaczy na agrafki idą dziwolągi. Gumka, woblerek, wirówka ze skrzydełkiem o barwie nazywanej powszechnie „oczojebem”. I taki schizol – nie przypominający niczego, co żyje pod wodą, łowi wówczas ryby. Jak to wytłumaczyć? Do końca nie wiadomo. Jedna z teorii mówi o reagowaniu agresją na jaskrawe przedmioty. Atak następuje nie poprzez głód, a przez instynkt. Drapieżnik chce zabić nieprzyjaciela, który dostał się na jego terytorium. Ale jak wytłumaczyć, że całe stado okoni naparza w fluorescencyjnego paprocha tak, że ścigając przynętę, zderzają się bokami?

Ja tego nie wiem. Ale miałem kiedyś taką sytuację. W ciągu 1,5 godziny złowiłem na ultralighta jednego okonka. Nie chciało mi się wędrować wzdłuż brzegu, za pół godziny zaplanowany miałem powrót. Postanowiłem postać w miejscu i porzucać. Zakładałem różne kolory paprochów (dokładnie tych samych modeli) na główkę i wykonywałem każdym z nich po kilka rzutów. Po założeniu jaskrawego różu – ryba za rybą. A właściwie okoń za okoniem.

Inna sytuacja – szczupaki. Woda przejrzysta, nieduże, chociaż nieskażone jeszcze wędkarzami jeziorko w lesie. Przypomniała mi się słynna teoria: „Jeśli woda przejrzysta, to barwy przynęty stonowane, w mętnej jaskrawe”. Szczupaki nie były dobre w teorii. Nie interesowała ich żadna przynęta, oprócz twistera fluo. W pół godziny 4 sztuki dały się nabrać. Piąty ściągnął gumę (poszarpaną przez poprzedników) z główki jigowej.

A teraz z innej beczki – woda mętna. Szczupak i okoń nie wchodzą w grę. Rzeka Wisła i sandacz oraz sum. Zwłaszcza sum! Wąsate cielsko nabiera się w 80% przypadków moich połowów na fluo w ostatnich 3 sezonach! W pierwszym sezonie nie zwróciłem na to uwagi. W poprzednim – złowiłem tylko 4 sumy warte uwagi (wszystkie na fluo!). W tym sezonie tylko jeden sum, którego złowiłem, wziął na inną przynętę niż fluo! Ktoś powie: „Pewnie najczęściej łowisz na fluo?” – Nic z tego. Od połowy lipca zacząłem stosować taktykę, że wykonuję np. po 12 rzutów tym samym kolorem gumy i zmiana na inny kolor. Stąd częstotliwość stosowania każdej barwy jest taka sama. W tym roku tylko jeden sum (niewymiarowy zresztą) wziął na gumę o innym kolorze – szarego raczka. Reszta – kopyta fluo, twistery, wobler.

Jeśli chodzi o sandacza – tylko czerwiec stał pod znakiem fluo. Od lipca sandacz był u mnie tylko przyłowem podczas sumowych połowów. Brały na brązowe wormy, pomarańczowe, przezroczyste kopyta z brokatem, białe rippery z niebieskim grzbietem. Od września przeszły na barwy ciemne.

Kleń – obrotówka o rozmiarze 1 w kolorze fluo jest dla mnie numerem 1 gdy jest pochmurno i deszczowo. „Black fury” w żółte kropki i wszelkiego rodzaju woblery muszą ustąpić jej miejsca.

Przypadków możnaby jeszcze mnożyć. Ale po co? Od tego sezonu prowadzę, we własnym zakresie, statystykę skuteczności poszczególnych przynęt. Staram się w danych warunkach połowić każdym rodzajem, jaki mam w pudełku przygotowanym na dane łowisko.

Teoria że fluo płoszy ryby – wydaje się być w tym sezonie mniej trafna.

Czym jest technika zwana "Drop shot". Najkrócej mówiąc to kolejna mutacja bocznego troka. Jak każde udziwnienie z gumową przynętą w roli głównej, nie trudno się domyslić, że pomysł zrodził sie za oceanem i miał być metodą na bassa wielkogębowego. Polak potrafi znacznie więcej! U nas w ten sposób poławia się sandacze, okonie, szczupaki i sumy. O przyłowie w postaci innych ryb nawet nie wspomnę. Oczywiście drop shot doczekał się od razu opinii "najskuteczniejsza metoda" i tym podobne (zwłaszcza w reklamach i wędkarskiej prasie). Mimo, że jak to w spinningu - skuteczny to on może i jest, ale tylko w niektórych sytuacjach. Na przykład: mamy w łowisku okonie i sandacze, nie chcą żerować, a wiemy że tam są. Olewają woblery, klasyczne jigi, wirówki i wahadła, gardzą cykadą. Niby podpływają, ale nie decydują się na atak. Wtedy właśnie możemy sięgnąc po drop shota. Sama budowa zestawu jest banalnie prosta. Prostsza jeszcze niż boczny trok. Wygląda to mniej więcej tak:

Jak widać na obrazkach, wszystko jest banalne w swej budowie. Przynęta znajduje się w ustalonej (długością pomiedzy hakiem, a ciężarkiem) odległości nad dnem.

Prowadzenie odbywa się jednak inaczej niż w czasie trokowania. Tutaj nie "wleczemy". Jigujemy ciężarkiem po dnie. Podkreślam "ciężarkiem" gumka na naszym haku tańczy wtedy powyżej i wykonuje najrozmaitsze ewolucje mające na celu sprowokowanie drapieżnika. Prowadząc przynętę w tej metodzie nie wykonujemy jednak żadnych długich skoków, a jedynie podszarpnięcia. A właściwie to wprawiamy w drżenie zestaw za pomocą nadgarstka, utrzymując cały czas napiętą linkę. Wijąca się na haku gumka jest wówczas łatwym celem dla nawet ospałych drapieżców. Wygląda jak schizofreniczka, która przybłąkała się przez przypadek w miejsce, gdzie być jej nie powinno. Żaden drapieżnik jej nie podaruje, nawet najedzony. Po prostu humanitarnie dokona eutanazji ;-) by nie cierpiała dłużej w tych konwulsjach.

Najlepszy filmik demonstrujący metodę drop shot, widać dokładnie sposób prowadzenia przynęty. Zarówno przy pomocy kija, jak i samego kołowrotka:

https://www.youtube.com/watch?v=WT3nhp8iV1c

Przynęty

Nowe metody generują oczywiście całkowicie nowe produkty. Przecież to nie do pomyślenia, żeby poprawny spinningista, "na czasie" używał zwykłej gumy stosując dropa. Producenci więc zaczęli prześcigać się w wytwarzaniu przynęt "specjalnie do metody drop shot" ;-) Gumowe rybki o naturalistycznym wyglądzie, które potrząsają ogonkiem kiedy się nimi "dropuje". Glisty, kraby, jakieś skorupiaki, żaby i inne. Moim zdaniem nie ma większego znaczenia co założymy na hak. Ważna jest płaszczyzna w jakiej pracuje nasz wabik. Jak ktoś chce zastosować drop shota, nie musi od razu się zaopatrywać w "specjalistyczne" przynęty. Można założyć zwykłego twistera. Kopyta i rippery można zastosować po odcięciu im końcówki ogonka. Merdając samym kikutem będą bardziej atrakcyjne.

Haki

Tutaj podobnie - kształtów haków specjalnie do "drop shota" stworzono od groma. W zależności, czy naszą przynętę nadziewamy na krótkim haku za sam pyszczek, aż do haków z dłuższym trzonkiem, których groty wystają w połowie wabika. Moim zdaniem wystarczy każdy dobry haczyk, który zawiążemy. Oczywiście lepsze są te z oczkiem, które będą utrzymywać bezwładną przynętę tak by się nie odwracała "do góry nogami".

Ciężarki

Jakiekolwiek. Na dnie piaszczystym, żwirowym, albo ogólnie "miękkim" dobre są ołowiane kulki. Takie same jak do troka. Na dnie kamienistym lepsze są "pałeczki".

Zestawy

Podobnie jak w przypadku troka. Zestaw dobieramy do wielkości ciężarka, którego używamy. Jak chcemy polować na okonie w płytkiej wodzie, to kijek leciutki, którego gramatura wyrzutu pozwoli na operowanie ciężarkami jakich zamierzamy używać. Jeśli chodzi o akcję, to uważam, że lepsze są kije sztywniejsze. Podszarpując ciężarek i wprowadzając w drganie zestaw, lepszy kontakt będziemy mieli właśnie przy pomocy sztywnego badyla. Jako linki dobrze jest używać plecionki, która również lepiej przenosi drgania ze względu na znikomą rozciągliwość. Pamiętajmy jednak, że drop shot to przede wszystkim metoda na ryby, które niechętnie żerują. Na płytszych łowiskach warto więc założyć na sam koniec - w ramach "przyponu" żyłkę. Nie będzie budzić podejrzliwości u ryb - zwłaszcza tych "niechętnych do współpracy".

Osobiście tą metodę uważam za bezwartościową (podobnie jak trok). Po prostu stosowanie jej nie przynosi mi takiej przyjemności i satysfakcji jak klasyczne spinningowanie, gdzie prowadzę przynętę, a nie ciężarek. Oczywiście zakupiłem zestawik gumek do niej na allegro, gdy postanowiłem spróbować szczęścia ;-) Po kilku połowach te shady i krewetki nadziewałem na zwykły łeb jigowy i normalnie tym jigowałem. Sandaczom się nawet podobało! Dropa używam tylko na łowiskach prywatnych (na które jeżdżę bardzo rzadko). Powodem jest dyskusyjnośc metody względem regulaminu RAPR. Przez niektórych drop shot może zostać zinterpretowany jako łowienie w pionie, które na wodach PZW jest metodą niedzwoloną.